Το αγρόκτημα Ehrensberg
HiPP tο πρότυπο αγρόκτημα για τη βιοποικιλότητα
Στο μακρινό Ehrensberg, η HiPP υιοθετεί σε δοκιμαστική βάση περιβαλλοντικά μέτρα για βελτίωση της βιοποικιλότητας. Στόχος η λειτουργία του βιολογικού αυτού αγροκτήματος με βιώσιμο και αποδοτικό τρόπο μέχρι το 2015, ως μια επιχείρηση – πρότυπο. Στο μέλλον, προορίζεται ως πρότυπο για τους παραγωγούς της HiPP.
Θέλουμε να αποδείξουμε πώς η βιωσιμότητα και η προστασία της βιοποικιλότητας μπορούν να ενσωματωθούν στις καθημερινές εργασίες ενός αγροκτήματος.
Το αγρόκτημα Ehrensberg
Στόχος η λειτουργία αυτού της επιχείρησης – πρότυπο με βιώσιμο και αποδοτικό τρόπο.
Στο μέλλον, προορίζεται ως πρότυπο για τους παραγωγούς της HiPP.
Ποιότητα του εδάφους
Ο βιολογικός σανός, το λιθάλευρο, το στερεό λίπασμα κοπριάς και άλλες φυσικές μέθοδοι βελτιώνουν την ευφορία του εδάφους.
Παλαιές φυλές
Παλαιές φυλές, όπως τα γνήσια βοοειδή Braunvieh (από τα οποία έχουν απομείνει στη Βαυαρία μόλις 500), διασφαλίζουν τη γενετική ποικιλομορφία.
Οικοσυστήματα
Δημιουργία νέων οικοτόπων με βοσκοτόπια σε δασικές εκτάσεις, δενδροστοιχίες, φράκτες από θάμνους για προστασία των άγριων ζώων (π.χ. για το απειλούμενο είδος αετομάχος), φράκτες από νεκρά ξύλα, ριζώματα και σειρές από λουλούδια στις παρυφές των αγροτεμαχίων και στα λιβάδια.
Σχέδιο καλλιεργήσιμης γης και συλλογή επιστημονικών δεδομένων
Η εκτίμηση των οικολογικών παραγόντων των αγροκτημάτων και της καλλιεργήσιμης γης οδηγεί σε συγκεκριμένες προτάσεις για δράση με στόχο τη βελτίωση της βιοποικιλότητας και τη διατήρηση της φύσης.
Στα πλαίσια του συγκεκριμένου έργου, συνεργαζόμαστε με την Bioland, το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Ανόβερου, καθώς και με το Συμβούλιο Προστασίας Πτηνών της Βαυαρίας.
Με στόχο την αύξηση της ποικιλομορφίας των ειδών, εκτρέφουμε στο αγρόκτημά μας σπάνιες, παλαιές φυλές: βοοειδή της γνήσιας φυλής Braunvieh, από τα οποία έχουν απομείνει στη Βαυαρία μόλις 500 ζώα, πρόβατα Skudde (που αριθμούν σήμερα 1,000 ζώα στη Γερμανία) και την παλαιή φυλή κοτόπουλων Appenzeller Spitzhauben.
Σύμφωνα με τον Κόκκινο Κατάλογο απειλούμενων ζωών αγροκτήματος, η γνήσια φυλή βοοειδών Braunvieh είναι «ιδιαίτερα απειλούμενο είδος». Στο αγρόκτημα Ehrensberg, όπου εφαρμόζεται το πρότυπο έργο της HiPP για βιώσιμη γεωργία, η συγκεκριμένη φυλή εκτρέφεται σύμφωνα με τις πλέον κατάλληλες συνθήκες για το είδος της. Η γνήσια φυλή Braunvieh είναι απόγονος των βοοειδών "Torfrind", που βοσκούσαν γύρω από τις λίμνες στις παρυφές των Άλπεων πριν από περισσότερα από 2,000 χρόνια.
Σε συνεργασία με το Συμβούλιο Προστασίας Πτηνών της Βαυαρίας (LBV), το αγρόκτημα Ehrensberg έχει υλοποιήσει αριθμό έργων επανεισαγωγής, με στόχο την επανεγκατάσταση ζώων όπως φασιανοί, πεπλόγλαυκες , κιτρινομπομπίνεςκαι κυπρίνοι.
Ο αετομάχος είναι ένα είδος με ξεχωριστή σημασία στη διατήρηση ενός άθικτου οικοσυστήματος. Λόγω των πρακτικών εντατικής καλλιέργειας, έχουν μειωθεί οι φράκτες και οι θάμνοι που αποτελούν φυσικούς οικότοπους για τα πουλιά. Ο αετομάχος ήδη συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο απειλούμενων ειδών. Το σπάνιο αυτό πουλί είναι γνωστό για τον τρόπο που καρφώνει τη λεία του σε αγκάθια. Σύμφωνα με τον λαϊκό θρύλο, πάντοτε συλλέγει 9 έντομα πριν τα καταναλώσει. Η HiPP έχει δημιουργήσει νέους οικότοπους για τον αετομάχο στο αγρόκτημα Ehrensberg κι έχει αναπτύξει καινοτόμες πρωτοβουλίες, όπως είναι η δημιουργία φρακτών με νεκρά ξύλα (κλαδιά και κλωνάρια) στις παρυφές των αγροτεμαχίων.
Έχουμε σχεδιάσει ένα ξενοδοχείο εντόμων κι ένα καταφύγιο για αμμόσαυρες ώστε να αναπληρώσουμε την έλλειψη φυσικών οικοτόπων για τα ζώα αυτά. Σε διάφορα σημεία του αγροκτήματος έχουν επίσης τοποθετηθεί σπιτάκια-φωλιές, εφόσον παρατηρείται έλλειψη φυσικών οπών για κουκουβάγιες, ψαρόνια, λευκοχελίδονα, σπουργίτια, καλόγερους, γεράκια και νυχτερίδες.
Αυτά τα σπιτάκια-φωλιές είναι φτιαγμένα από φυσικά ξύλα και αναμένεται ότι θα χρησιμεύσουν ως φωλιές για κιρκινέζια ή χουχουριστές. Δυστυχώς, στις μέρες μας συνηθίζεται τα νεκρά ξύλα (που αποτελούν χώρους φωλέασης για μεγάλο αριθμό πουλιών) να απομακρύνονται από τα δάση. Γι’αυτό και τα σπιτάκια-φωλιές προσφέρονται ως εναλλακτική λύση.
Πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς μέλι, αλλά όχι χωρίς μέλισσες. Τα έντομα αυτά όχι μόνο μας προσφέρουν το γλυκό άλειμμα για το ψωμί μας, αλλά το κυριότερο, γονιμοποιούν τα άνθη . Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζουν την ύπαρξη των φυτών και την καλή σοδειά για τους γεωργούς. Χωρίς τις μέλισσες, η συγκομιδή καρπών τίθεται σε κίνδυνο. Όταν οι μέλισσες πεθαίνουν ή ασθενούν, αυτό μας επηρεάζει όλους. Γι’ αυτό και η HiPP συμμετέχει ενεργά στη διατήρηση των φυσικών οικότοπων των μελισσών μέσα από έργα βιοποικιλότητας. Στο αγρόκτημα Εhrensberg διαβιούν σήμερα έξι αποικίες μελισσών, που έχουν δημιουργηθεί ως αντιστάθμισμα στη δραματική εξαφάνιση ολόκληρων πληθυσμών του είδους.
Δημιουργούμε νέα οικοσυστήματα όπως δενδροστοιχίες, προστατευτικές σειρές θάμνων (π.χ. για τον αετομάχο), φράκτες από νεκρά ξύλα, ριζώματα και σειρές από λουλούδια στις παρυφές των αγροτεμαχίων και στα λιβάδια, ώστε να προσφέρουμε οικότοπους σε ερπετά, πουλιά, μικρά θηλαστικά κι έντομα. Οι φράκτες δεν φυτεύονται αλλά δημιουργούνται από νεκρά ξύλα, με τη βοήθεια του ανέμου και τη μετακίνηση σπόρων. Κλαδιά, κλωνάρια και ξυλάκια σχηματίζουν έναν χαλαρό τοίχωμα, που προσφέρει παράλληλα προστασία στα φυτά που μεγαλώνουν. Τα πλεονεκτήματα των δομών αυτών είναι, από τη μια, το χαμηλό κόστος κατασκευής και, από την άλλη, το γεγονός ότι αυτή η σωρός νεκρών ξύλων αποτελεί οικότοπο για πολυάριθμα σπάνια πουλιά.
Στη συμβατική γεωργία, οι αγροί και τα λιβάδια φυτεύονται μέχρι τις παρυφές των δασών, ώστε να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη συγκομιδή. Με στόχο τη στήριξη της βιοποικιλότητας και της βιωσιμότητας, εμείς φυτεύουμε άγριες σειρές θάμνων και νεκρών ξύλων και ενδημικά αγριολούλουδα, τα οποία παρέχουν στα ζώα έναν χώρο διαβίωσης, προστατεύουν τα βοοειδή από τον άνεμο και μειώνουν τη διάβρωση του εδάφους.
Τρία στοιχεία βιώσιμης γεωργίας στο αγρόκτημα Ehrensberg:
Εκτροφή παλαιών φυλών στα βοσκοτόπια μας, δομές νεκρών ξύλων στις παρυφές του αγροτεμαχίου και φυσικό καταφύγιο για ζώα σ’ένα ευρωπαϊκό δάσος με οξιές.
Σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της ευφορίας του εδάφους, έχουν δοκιμαστεί στο πρότυπο αγρόκτημα διάφορες μέθοδοι, όπως για παράδειγμα ή χρήση λιθάλευρου για σύνδεση της αμμωνίας, στερεό λίπασμα κοπριάς και άλλες φυσικές μέθοδοι. Ακόμη, λαμβάνουμε μέτρα για ενίσχυση της υγείας των ζώων, όπως είναι η χρήση μικροοργανισμών ή βιολογικού σανού ως στρωμνή.
Η ποιότητα του εδάφους επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, ιδιαίτερα στη γεωργία.
- Υπερβολική ανάπτυξη
- Χημικό στρες από τη βιομηχανία και τη γεωργία με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία και τις δυνατότητες απόδοσης του εδάφους.
- Φυσικό στρες λόγω ακατάλληλης επεξεργασίας (βαριά μηχανήματα και εργαλεία οργώματος που καταστρέφουν τα ευαίσθητα μικτά εδάφη, με αποτέλεσμα να είναι αναγκαία η χρήση χημικών για διατήρηση της συγκομιδής).
- Εργασίες σε λάθος χρόνο.
- Απώλεια οργανικών ουσιών και κατά συνέπεια των δυνατοτήτων απόδοσης λόγω της χρήσης ακατάλληλων λιπασμάτων, λανθασμένης αμειψισποράς και λανθασμένης επεξεργασίας του εδάφους.
- Καταστροφή υπόγειων υδάτων μέσω της λανθασμένης χρήσης της γης.
Η αρχή:
"Υγιές έδαφος – υγιές φυτό – υγιής άνθρωπος και υγιή ζώα" είναι το σύνθημα που υιοθετούμε, παράλληλα με την αρχή της βιωσιμότητας, που είναι σημαντική για τη διατήρηση της υγείας του εδάφους. Η βιωσιμότητα σε σχέση με την ισορροπία της ενέργειας είναι επίσης εξαιρετικής σημασίας.
Πρόσθετες δραστηριότητες της HiPP για προώθηση της βιοποικιλότητας
Το "πρότυπο αγρόκτημα για τη βιοποικιλότητα" δίνει ιδιαίτερη προσοχή στη γεωργία και τις δυνατότητες βελτίωσης της βιοποικιλότητας. Οι εργαζόμενοι της HiPP έχουν ήδη αποκτήσει τις πρώτες εμπειρίες από το συγκεκριμένο έργο. Το ίδιο ισχύει και για μαθητές, φοιτητές και άλλες ενδιαφερόμενες ομάδες, καθώς η HiPP διοργανώνει τακτικές περιηγήσεις στο αγρόκτημα, προσφέροντας έτσι μια πρακτική εμπειρία σε σχέση με το όλο έργο.
Στήριξη από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ίδρυμα για το Περιβάλλον (DBU)
Λόγω των καλών αποτελεσμάτων και των θετικών εμπειριών που αποκομίσαμε από το έργο, έχουμε αποφασίσει να επεκτείνουμε το πείραμα και στην καλλιέργεια λαχανικών και σιτηρών. Σε συνεργασία με άλλες εταιρείες μέλη του Συνδέσμου Παρασκευαστών Οικολογικών Τροφίμων (AöL), η HiPP θα μελετήσει μεθόδους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στη γεωργία σε περισσότερα αγροκτήματα μέχρι το 2016.
Προσέγγιση και στόχος
Στόχος μας είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος καταγραφής και αξιολόγησης της βιοποικιλότητας, και η επεξεργασία των αποτελεσμάτων, με αξιοπιστία και διαφάνεια, ώστε να μπορούν να διαδοθούν στη συνέχεια από τις επιχειρήσεις παρασκευής τροφίμων. Ενώ θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τις λειτουργίες των ειδών και των πληθυσμών που είναι σημαντικοί για την παραγωγή ("μοντέλο βιοποικιλότητας με βάση τη διαχείριση"). θα πρέπει να δώσουμε προσοχή και στη διατήρηση των ειδών και της ποικιλομορφίας των βιοτόπων, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική για την προστασία της φύσης ("μοντέλο βιοποικιλότητας με βάση την προστασία της φύσης").
Μαζί με τον Σύνδεσμο AöL, το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, το Πανεπιστήμιο Leibniz του Ανόβερου και τις επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργαζόμαστε, μελετούμε τις επιπτώσεις της γεωργίας στη βιοποικιλότητα εντός της αλυσίδας αξίας των βιολογικών τροφίμων και τη λήψη πρακτικών μέτρων ώστε να επιτύχουμε βελτιώσεις. Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, μπορούμε να προσφέρουμε στους παραγωγούς της HiPP ρεαλιστικές συμβουλές για αποδοτικά, από άποψη κόστους, μέτρα διατήρησης της βιοποικιλότητας, επιτυγχάνοντας έτσι την αύξηση του αριθμού των παραγωγών που υιοθετούν πρακτικές φιλικές προς τη βιοποικιλότητα.